Profilaktyka w Podstawowej Opiece

KTO REALIZUJE ŚWIADCZENIA PROFILAKTYCZNE W POZ U DZIECI I MŁODZIEŻY ?

Świadczenia profilaktyczne u dzieci i młodzieży w podstawowej opiece zdrowotnej(POZ) realizują:

• lekarz POZ,
• pielęgniarki POZ,
• położna POZ,
• pielęgniarka szkolna.

ZAKRES PROFILAKTYKI REALIZOWANEJ PRZEZ LEKARZA POZ

Świadczenia profilaktyczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 19 roku życia obejmują:

1. wizyty patronażowe,
2. badania bilansowe z uwzględnieniem wykonania w trakcie badań testów przesiewowych adekwatnych do wieku rozwojowego świadczeniobiorcy,
3. koordynację wykonania i dokonanie kwalifikacji do obowiązkowych szczepień ochronnych realizowanych zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
4. informowanie opiekunów prawnych lub faktycznych o szczepieniach zalecanych,
5. identyfikację czynników ryzyka oraz zagrożenia zdrowotnego pacjentów oraz podejmowanie działań ukierunkowanych na ich ograniczenie,
6. prowadzenie edukacji zdrowotnej i rozpoznania środowiska pacjenta.

ZAKRES PROFILAKTYKI REALIZOWANEJ PRZEZ PIELĘGNIARKĘ POZ

Świadczenia profilaktyczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 19 roku życia obejmują monitorowanie rozwoju zadeklarowanych do pielęgniarki POZ dzieci i młodzieży, w tym wizyty patronażowe oraz testy przesiewowe adekwatne do wieku rozwojowego świadczeniobiorcy zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej oraz rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą.

ZAKRES PROFILAKTYKI REALIZOWANEJ PRZEZ POŁOŻNĄ POZ

Świadczenia profilaktyczne położnej POZ obejmujące opiekę nad noworodkiem do ukończenia 2 miesiąca życia realizowane są w formie 4 do 6 wizyt patronażowych:

1. nie później niż 48 godzin po opuszczeniu szpitala przez matkę i dziecko,
2. w 1-6 tygodniu życia mających na celu:

• obserwację i ocenę rozwoju fizycznego w zakresie: adaptacji do środowiska zewnętrznego, stanu skóry i błon śluzowych, pępka, wydalin, wydzielin,
• rozwoju psychoruchowego, funkcjonowania narządów zmysłów,
• ocenę odruchów noworodka, sposobu oraz technik karmienia,
• wykonywanie pomiarów i ich ocenę, wykrywanie objawów patologicznych,
• ocenę relacji rodziny z noworodkiem, prowadzenie edukacji zdrowotnej i udzielanie porad w zakresie: pielęgnacji noworodka, karmienia piersią, szczepień ochronnych, badań profilaktycznych,
• promowanie zachowań prozdrowotnych rodziców, identyfikowanie czynników ryzyka w rodzinie, formułowanie diagnozy i ustalanie hierarchii podejmowanych działań.

ZAKRES PROFILAKTYKI REALIZOWANEJ PRZEZ PIELĘGNIARKĘ SZKOLNĄ

Świadczenia profilaktyczne dla dzieci i młodzieży szkolnej do ukończenia 19 roku życia objętymi obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcącymi się w szkołach ponadgimanzjalnych do ich ukończenia pielęgniarka szkolna wykonuje zgodnie z warunkami realizacji testów przesiewowych określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

PROFILAKTYKA PRÓCHNICY W SZKOLE

Ogólnopolskie badania epidemiologiczne stanu zdrowia jamy ustnej ludności, wskazują na to, że próchnica zębów i choroby przyzębia stanowią nadal poważny problem zdrowotny naszego społeczeństwa. Do zjawisk niepokojących należy wysoka zapadalność na próchnicę i ciężki jej przebieg u dzieci w wieku przedszkolnym, jak również fakt nie podejmowania leczenia stomatologicznego u małych dzieci, a nade wszystko nie wykorzystanie potencjału metod fluorkowej profilaktyki próchnicy.

Próchnica zębów jest też, jak się obecnie przyjmuje, główną przyczyną utraty uzębienia. Utrata zębów stałych u dzieci w wieku szkolnym z powodu próchnicy jest zjawiskiem trudnym do zaakceptowania. W Polsce odsetek dzieci w wieku 12 lat, które utraciły z powodu próchnicy co najmniej 1 ząb stały jest niepokojąco wysoki.

Porównując wyniki badań epidemiologicznych prowadzonych w ostatnich dekadach można stwierdzić, że od połowy lat 90-tych tendencja próchnicy u dzieci szkolnych w kraju jest spadkowa. Równocześnie niezmiennie notuje się wysokie nasilenie próchnicy u dzieci w wieku przedszkolnym oraz rozpoczynających naukę szkolną. Obserwowanej poprawie stanu zdrowia jamy ustnej dzieci towarzyszył wzrost częstości szczotkowania zębów oraz wzrost zużycia pasty do zębów z fluorem. Doświadczenia międzynarodowe prezentowane w materiałach WHO oraz obserwacje krajowe pozwalają przyjąć, że najkorzystniejszym środowiskiem do wykorzystania w celu promocji zdrowia jamy ustnej jest szkoła.

GRUPOWA PROFILAKTYKA FLUORKOWA

Grupowa profilaktyka fluorkowa w SPZOZ w Siedlcach jest:

1. świadczeniem bezpłatnym, realizowanym metodą nadzorowanego przez pielęgniarkę szkolną szczoteczkowania zębów z użyciem związków fluoru,
2. wykonywana w klasach I – VI szkoły podstawowej, 6 razy w roku, w odstępach co 6 tygodni,
3. prowadzona u uczniów szkół podstawowych (klasy I-VI) znajdujących się na obszarach, gdzie poziom fluorków w wodzie pitnej nie przekracza wartości 1 mg/l.

MIEJSCA REALIZACJI GRUPOWEJ PROFILAKTYKI FLUORKOWEJ

O CHOROBIE

Spośród chorób, przeciw którym prowadzi się w Polsce obowiązkowe szczepienia, gruźlica jest tą chorobą, w której skuteczność szczepień jako metody ochrony zdrowia populacji jest zdecydowanie najniższa. Pomijając kontrowersje wokół skuteczności samej szczepionki, wczesne wykrywanie zachorowań na gruźlicę oraz wczesne leczenie chorych jest od szczepień BCG znacznie bardziej efektywną metodą ograniczania szerzenia się zakażeń. Jest też to zapewne jedną z przyczyn, że mimo obowiązkowych szczepień prowadzonych od lat 50-tych i wysokiego ich wykonawstwa, sytuacja epidemiologiczna gruźlicy w Polsce wprawdzie systematycznie poprawia się, ale dość wolno.

W stosunku do przeciętnej zapadalności w krajach UE częstość zachorowań na gruźlicę jest w Polsce w ostatnich latach wyższa o około 40% (w 2006 r.: Polska 22,5 na 100 000; UE 16,6), przy czym, zważywszy na wyraźne osłabienie trendu spadkowego liczby zachorowań w Polsce po 2001 r., a nawet niewielki wzrost tej liczby w 2007 r. (o 0,6% w porównaniu do 2006r.), dystans dzielący zapadalność w Polsce i przeciętną w UE od 6 lat nie ulega istotnej zmianie.

Problemem jest też utrzymywanie się dużego zróżnicowania zapadalności na gruźlicę na obszarze poszczególnych województw (w 2007r.: od 11,5 na 100 000 w woj. lubuskim do 35,4 w lubelskim) i brak oznak bardziej zdecydowanej poprawy sytuacji epidemiologicznej na terenie niektórych województw w ostatnich latach (na przykład w woj. lubelskim. W województwie mazowieckim zapadalność (liczba nowo zarejestrowanych przypadków choroby w przedziale czasu (roku) na 100 tys. osób badanej populacji) w latach 1999 – 2007 zmniejszyła się z ponad 40,0 do poniżej 25,0.

Ponieważ tempo spadku zapadalności mężczyzn i zapadalności kobiet w Polsce jest w ostatniej dekadzie porównywalne, mężczyźni nadal zapadają na gruźlicę dwukrotnie częściej niż kobiety (zapadalność w 2007 r. odpowiednio: 31,5 i 14,5). Utrzymuje się też nieco wyższa zapadalność na gruźlicę mieszkańców wsi niż miast (w 2007 r. odpowiednio: 24,2 i 21,7).

REALIZACJA PROFILAKTYKI GRUŹLICY W POZ

W ramach profilaktyki gruźlicy przeprowadzane są następujące procedury medyczne w zakresie świadczeń pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej (POZ):

1. zebranie przez pielęgniarkę POZ wywiadu w kierunku gruźlicy wraz z wypełnieniem ankiety,
2. przeprowadzenie edukacji zdrowotnej pacjenta,
3. w przypadku osób z grupy największego ryzyka zachorowania – przekazanie przez pielęgniarkę POZ pisemnej informacji lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej SPZOZ w Siedlcach, wybranemu przez świadczeniobiorcę, o wynikach przeprowadzonej ankiety oraz wskazanie pacjentowi trybu dalszego postępowania, w tym poinformowanie o konieczności zgłoszenia się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej celem dalszej oceny stanu zdrowia.

DO KOGO JEST SKIEROWANA JEST PROFILAKTYKA GRUŹLICY W POZ?

Profilaktyką gruźlicy w POZ objęte są osoby dorosłe, które:

I. Dokonały wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej SPZOZ w Siedlcach,nieposiadające w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, w tym:

1. osoby, które miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą,
2. osoby, u których stwierdza się przynajmniej jedną z następujących okoliczności:długotrwałe bezrobocie,

• niepełnosprawność,
• długotrwałą chorobę,
• uzależnienie od substancji psychoaktywnych,
• bezdomność.

II. Złożyły pisemne oświadczenie świadczeniobiorcy, z którego wynika, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy nie podlegały one badaniu ankietowemu pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej w ramach profilaktyki gruźlicy (także u innych świadczeniodawców).

MIEJSCA REALIZACJI PROFILAKTYKI GRUŹLICY W POZ

Wszystkie poradnie ogólne SPZOZ w Siedlcach wymienione w Dziale Podstawowa Opieka Zdrowotna.

Choroby układu krążenia (ChUK) są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Ważną rolę w ich rozwoju odgrywa styl życia: niewłaściwe odżywianie się prowadzące do otyłości, mała aktywność ruchowa, palenie papierosów, picie alkoholu oraz stres. Celem profilaktyki chorób układu krążenia w POZ jest:

1. obniżenie zachorowalności z powodu chorób układu krążenia populacji objętej badaniem poprzez wczesne wykrywanie, redukcję występowania i natężenia czynników ryzyka,
2. zwiększenie wykrywalności i skuteczności leczenia chorób układu krążenia,
3. wczesna identyfikacja osób z podwyższonym ryzykiem chorób układu krążenia,
4. promocja zdrowego stylu życia: niepalenia papierosów, prawidłowego odżywiania się, uprawiania różnych form aktywności fizycznej.

O PROFILAKTYCE

W ramach profilaktyki ChUK zapraszamy na bezpłatne badania układu krążenia, pomiar ciśnienia, badania biochemiczne krwi, określenie BMI. Na badania nie potrzeba mieć skierowania od specjalisty.

Realizacja profilaktyki ChuK obejmuje:

1. Przeprowadzenie wywiadu i wypełnienie karty badania profilaktycznego.
2. Wykonanie badań biochemicznych krwi (stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, HDL-cholesterolu, triglicerydów i poziomu glukozy), dokonanie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, określenie współczynnika masy ciała (Body Mass Index – BMI).
3. Ustalenie terminu wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, na którego liście świadczeniobiorców znajduje się pacjent.
4. Wpisanie wyników badań do karty badania profilaktycznego.
5. W trakcie wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej:badanie przedmiotowe świadczeniobiorcy oraz ocena czynników ryzyka zachorowań na choroby układu krążenia,

• kwalifikację świadczeniobiorcy do odpowiedniej grupy ryzyka oraz ocena globalnego ryzyka wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego w przyszłości według klasyfikacji SCORE i
• zapisanie uzyskanego wyniku w karcie badania profilaktycznego,
• edukację zdrowotna świadczeniobiorcy oraz decyzja co do dalszego postępowania ze świadczeniobiorcą.

6. Przekazanie świadczeniobiorcy, u którego rozpoznano chorobę układu krążenia, przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej informacji o wynikach badania oraz zaleceń dotyczących konieczności zmiany trybu życia lub kierowanie świadczeniobiorcy na dalszą diagnostykę lub leczenie.

DO KOGO JEST SKIEROWANA PROFILAKTYKA ChUK w POZ ?

Profilaktyka Chuk w POZ skierowana jest do osób spełniających wszystkie podane niżej kryteria kwalifikacji:

1. Wiek od 35 do 65 lat.
2. Osoby, u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia.
3. Osoby, które w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach profilaktyki chorób układu krążenia (także u innych świadczeniodawców).
4. Osoby znajdujące się na listach świadczeniobiorców lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej SPZOZ w Siedlcach.
5. Osoby obciążone następującymi czynnikami ryzyka:

• nadciśnienie tętnicze krwi (wartość RR > 140/90 mmHg),
• zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, triglicerydów i niskie stężenie HDL-cholesterolu),
• palenie tytoniu,
• niska aktywność ruchowa,
• nadwaga i otyłość,
• upośledzona tolerancja glukozy,
• wzrost stężenia fibrynogenu,
• wzrost stężenia kwasu moczowego,
• nadmierny stres,
• nieracjonalne odżywianie,
• wiek,
• płeć męska,
• obciążenia genetyczne.

MIEJSCA REALIZACJI PROFILAKTYKI ChUK

1. Przychodnia POZ Nr 1, Siedlce ul. Floriańska 24, tel. (025) 644-03-93
2. Przychodnia POZ Nr 2, Siedlce ul. Młynarska 22, tel. (025) 644-77-83
3. Przychodnia POZ Nr 3, Siedlce ul. Mazurska 1, tel. (025) 643-56-56
4. Przychodnia POZ Nr 4, Siedlce ul. Chrobrego 17, tel. (025) 632-08-2